врз (предл.)
И Ахмед, од сонцето спален, што обесил така некојси кадија грешен врз комшиска жена кој ставил изгнасена рака, да ја обесчести решен . . .
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Под секира дабот, што бури победувал, така смртно под рани се веде, а потоа паѓа од моќната дрварска рака, ама - врз дрварот беден... “ Албанецот тоа го раскажа.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Рацете таа ги кладе врз Кузман... - „Се надевав - писна, - ој Кузмане, дека како младоженец в зора девојките ќе ми те облечат; тука ќе екнат весели, свадбени ора.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
По враќањето од Македонија Лавров заедно со Мисирков работи врз „граматичкиот опис” на Мисирковиот роден говор, а самиот Мисирков направил „опис на неговото родно село Постол на месниот говор” што е всушност неговата прва досега позната научна работа на македонски јазик (1900).
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
151. Спротиставеноста помеѓу македонскиот владетел Марко и српскиот кнез Лазар Хребелјановиќ /1329-1389/ е заснована главно врз различната позиција и практичната политика на двајцава владетели: додека Марко беше турски вазал, Лазар беше независен владетел што им се спротивстави на Турците, па следствено и против Марка.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Врз основа на тој договор Бугарите нападнаа на источниот дел на Балканскиот Полуостров, т.е. на Тракија а Србите на западниот, т.е. на сегашна Србија, Западна Бугарија и Македонија и малку по малку си ги разделија помеѓу нив.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Татко му се фрла врз него и налетува на камата) Умри, умри кога повеќе ја цениш сопствената кожа од народната!
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
Заташкувањето на најдлабоките противречности на империјализмот од страна на Кауцки, кое неизбежно се претвора во разубавување на империјализмот, остава свои траги и врз критиката на политичките својства на империјализмот од страна на тој автор.
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
А силата се менува во зависност од економскиот и политичкиот развиток; за да го разбереме она што се случува, треба да знаеме кои прашања се решаваат со измените на силата, а дали тие измени се „чисто“ – економски или вонекономски (на пр., воените), тоа е второстепено прашање, кое ништо не може да измени во основните погледи врз најновата епоха на капитализмот.
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
Ако е „заслуга“ на империјализмот „воспитувањето на црнецот за работа“ (без принудување не оди…)
„опасноста“ на империјализмот се состои во тоа што „Европа ќе го стовари физичкиот труд – отпрвин земјоделскиот и рударскиот – а потоа и грубиот индустриски – врз плеќите на човештвото со темна кожа, а самата ќе се повлече во улогата на рентиер, подготвувајќи со тоа можеби економска, а после и политичка еманципација на црвенокожите и темнокожите раси“.
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
Човек преку практичното дејство врз природата ја откриваше оваа за себе и во себе, своите мисли и своето познавање на природата како реализација на самиот себеси во неа.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Вистина, таа дијалектика кај него е обвиена со мистицизам, но со отфрлањето негово и со нејзиното конкретизирање врз појавите од објективната реалност, се доаѓа до нејзиното вистинско и објективно важење во природата и општеството.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Затоа таквата логика и го бараше објаснението на процесот или на движењето на природата, општеството и на самото човечко познание во една причина однадвор, го гледаше само механичкото дејство на стварите, идеите, тенденциите на општеството, природата, науката, уметноста, политиката итн. и тоа една врз друга, една по друга, но не и една од друга, не нивната раздвоеност и целокупност, туку само раздвоеноста, само идентичноста.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Никој крај него немаше - вишното небе врз него, земјата скришна под него, над гробот врба стушена.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
А тој од гробот тепкаше дума врз дума чемерна: - „Минете, браќа, врвете, не сум ви лика - прилика!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Кога гледаш, сите гајлина од светот врз главата од попот паѓаат.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
И само што првите двајца стапнаа врз мостот, штицата попушти, плесна силно во водата и тие се спружија во реката со целата својата должина.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Остар сноп светлина падна врз заспаното лице на Мечета.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Со сета тежина паднав на левата нога врз растурените зрели цреши.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Двајцата Митреви другари го налегнаа едниот Гана, а Митре се одвалка со другиот низ стрмната клисура, преграбени преку гради еден со друг, и така како трупје удрија во една стена и застанаа Бугаринот здола, Србинот врз него.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
