среден (прид.)
На средна е доба; и јадра, и сосема здрава, кршна и херојски силна.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Инаку, еден од најзначајните обиди шопското наречје да се издигне на степен на литературен јазик за Бугарите и за Македонците, како компромисно решение, го направи штипјанецот Јосиф Ковачев (1839-1898) со својот „Болгарски Буквар” (1875), наведувајќи дека „шопското наречје”, со центар во Ќустендил, е средно и најчисто зачувано меѓу „севернобугарското или балканското” и „јужнобугарското или македонското”.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Обратно, уште од средните векови и меѓу нас и Власите имало секојпат согласност.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Најпосле, дали особините на крајните или периферни македонски наречја и говори ни дозволуваат да ги сметаме за поблиски до средното и најтипично македонско наречје велешко-прилепско-битолското или до централните наречја на српскиот и бугарскиот јазик?
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Билансите на многу акционерски друштва прилегаат на оние од средниот век познати палимпсести, на кои најнапред требаше да се избрише напишаното за под тоа да се откријат знаците што ја даваат вистинската содржина на ракописот“ (палимпсести – пергамент на кој основниот ракопис е избришан и врз избришаниот е напишан друг текст).
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
Паричниот капитал и банките, како што ќе видиме, ја прават таа надмоќност на грстот најкрупни претпријатија уште посилна и тоа во најбуквална смисла на зборот, т.е. милиони ситни, средни и дури и дел од крупните „сопственици“ фактички се наоѓаат во полно ропство на неколку стотици милионери-финансиери.
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
Џиновските размери на финансискиот капитал, кој е концентриран во малку раце и кој создава необично широка и густа мрежа односи и врски која му ја потчинува масата не само на средните и ситните, туку и на најситните капиталисти и сопственици – од една страна, а од друга, заострената борба против другите национално-државни групи финансиери за поделба на светот и за господство над други земји, – сето тоа го предизвикува општиот премин на сите имашливи класи на страната на империјализмот.
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
(ЗАВЕСА) ЧИН ЧЕТВРТИ слика прва (Внатрешен дел на фурна. Средниот план го претставува задниот дел на фурната со рамен свод.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
АМПО: Јас повеќе би сакал некој човек средна рака, ама кога е по адетот, нека биде и најсиромав, и најбогат, само ако наиде прв.
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
ТЕОДОС: (За тоа вреле и сам гледа насекаде по нив и каде ќе најде влакно или прашинка, чисти со подувнување или почесто со изопнување и исфрлање средниот прст закачен на палецот, што кај нега е постојана навика и автоматизиран гест.) Влакненце да не оставиш!
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
На средниот багрем во лисјата белузлави од прав, неколку врапчиња пролетуваа од гранка на гранка.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Водарките ја дупнаа со лакти средната другарка, а левата рече: — Ами кога та веле јас, златна, оти попот а оставил Анѓа, ти ка велеше? Не веруам.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
— „Платите што сме а плеле другачка ни дваесет години!“ — рекоа тие и се фатија за раце, им го преградија патот на деверите кон средната врата.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Првата клупа од средниот ред стоеше празна.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Средното образование го оформи во Битола, дипломираше на Педагошката академија во Скопје.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Кога ќе се вратам дома, ќе се борам за првак на средна категорија.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Крајните двајца го гледаа строго како судии, средниот ги криеше очите. не стоеше мирно.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Не беше ни скап, ни евтин - средна рака. И двајцата беа задоволни.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Беа добри, средни компири од едно добро семе, бинте, што успеваше одлично во планинската земја, бели и трошни кога ќе се испечат, но го зачуди тоа што ги имаше толку малку.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Едниот од нив беше на среден раст, со калешо лице и имаше црни засукани мустаќи.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
