јужен (прид.)
Овдешен не сум; ја сја родих далеко, Во јужна и топла страна, Мене отхрани после мајчино млеко Вардарска бистра вода.
„Пeсни“
од Рајко Жинзифов
(1863)
Во 1898-1902 год. се води долготрајна „Бурска војна” помеѓу Бурите и Англичаните во Јужна Африка, бидејќи последниве сакале да си ги прошират владенијата заради експлоатација на трансвалските златни рудници.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
71. Бурите се некогашни холандиски доселеници во Јужна Африка, кои по незадоволствата од англиската управа во 1831-1835 год. се преселуваат во Трансвал и Оранж и образуваат свои републики.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Да ги споредиме овие два процеса. Едни историчари и филолози тврдат оти јужните Словени уште до доаѓањето на Балканскиот Полуостров се разликувале помеѓу себе, т.е. составувале два одделни народа: Словени /Бугари и Словенци/ и Србо-Хрвати. Така тврдеа Копитар 129, Миклошич 130 и Шафарик.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Во Соединетите држави имигрантите од источна и јужна Европа ги заземаат најлошо платените места, а американските работници го даваат најголемиот процент надзорници и најдобро платените работници.
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
Повеќето битки со кои ја освоивме нашата индиска империја ги водеа наши трупи составени од домородци; во Индија, како во последно време и во Египет, големи стационарни војски се наоѓаат под команда на Британците; речиси сите војни во врска со нашето покорување на Африка, освен нејзиниот јужни дел ги водеа за нас домородците.“
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
„Јужна Америка, а особено Аргентина – пишува Шулце-Геверниц во своето дело за британскиот империјализам – се наоѓа во таква финансиска зависност од Лондон што речиси треба да се нарече англиска трговска колонија“.
„Империјализмот како највисок стадиум на капитализмот“
од В. И. Ленин
(1917)
Наоколу поредени маси. Многу маси... Море од шишиња со разни пијалаци; кристални посуди со јужно овошје, торти, чоколади...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Знаеше дека јужниот ветер е предвесник на пролетта.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Во една ноќ долета од југ топлиот јужен ветер.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
XII. Уште три дена врнеше тој јужен мек, завиорен снег.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Како еден голем, бел петел на јужниот ветер, чиешто цвеќе беше црвено и месјато виснато; и како уште еден помал, но попргав и покавгаџиски петел со полно модропепелаво во својата кочоперност, а неговото цвеќе беше модро и настрхнато.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Кога ги сложи сите делчиња од затворачот, и кога го остави настрана сето тоа, зглобено и спремно, погледна низ прозорецот и таму изнајде една вредра, месечева ноќ, во која како црни сенки, продолжуваа да се развласуваат по небото топлите јужни облаци.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Но уште во истата ноќ долетаа студени северни ветришта и ги потиснаа кон југ послабите и изморени јужни ветрови.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Јужниот ветер ја рашири неговата миризба, пчелата ранобудница неколкупати слета во неговите цветчиња.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Беше уште рано за пролет, но сонцето силно печеше, а јужниот ветер ги бркаше облаците од небото.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Ќе разлистиш ти, не плаши се, само нека забучат јужните ветрови...“
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Таму се чуваше храната за добитокот: сено, отава, слама, царевиње, а во еден дел од јужната и најзаветна страна, врз распосланата слама, се чуваа јаболка, круши - зимјаци и киселици.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Да чека немоќен, да чека, ако го дочека јужниот ветер, првата помош во оваа долга, бела неизвесност.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Дедот Коле ја зазеде јужната позиција, војводите се приближија до гробиштата од север, а Толе влезе со своите осум четници од западниот крај в село, не разделувајќи се со Мише Ќосото.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
